اولین هنرمند تصادفی با ماشین در ایران

در کشوری مثل ما که مرگ بر اثر تصادف، آمار بالایی دارد، طبیعی است که چهره های سرشناسی هم بر اثر همین اتفاق جان باخته باشند چنانچه قرعه اولین قربانی تصادف با اتومبیل در تاریخ ایران هم به نام «غلامحسین درویش خان» استاد نام آشنای موسیقی زده شد. درشکه درویش خان در شب سرد 2 آذر 1305 شمسی در خیابان امیریه (کارگر فعلی) تهران با یک فورد تصادف کرد. شدت تصادف به حدی بود که دو اسب کالسکه در جا، جان دادند. استاد 54 ساله هم ضربه مغزی شد و بعد از 5 روز در بیمارستان نظمیه فوت کرد.

درویش‌خان با نام اصلی غلامحسین درویش (۱۲۵۱ تهران - ۲ آذر ۱۳۰۵تهران^[۱]) از هنرمندان نامی و استادان موسیقی سنتی ایرانی در اواخر دوره قاجاریاناست. درویش‌خان را نخستین قربانی سوانح رانندگی در ایران می‌دانند.^[۲][۳]

کنسرت برای جمع‌آوری کمک برای قحطی زدگان روسیه، کنسرت برای ایجاد دبیرستان فرهنگ، کنسرت برای آتش‌سوزی آمل در ۱۲۹۶ خورشیدی، کنسرت برای بازسازی خرابی‌های آتش‌سوزی بازار و نیز کنسرت برای غارت شدگان ارومیه در ۱۲۸۶ خورشیدی از جمله تلاش‌های او در دوران مشروطه بود.^[۱]

آثار درویش خان که در سال‌های ۱۲۸۴ و ۱۲۸۸ و ۱۲۹۳ خورشیدی ضبط شده‌اند، توسط فرهنگستان هنر با نام گلبانگ سربلندی در سال ۸۹ منتشر شد که این مجموعه کاملترین مجموعه منتشر شده از آثار درویش خان است.^{[نیازمند منبع]}

درویش خان شیفته گل و گیاه بود و در حیاط خانه‌اش گل‌های رنگارنگ بسیاری داشت که همه را به دست خود پرورش داده بود.^[۱]

در شب چهارشنبه، دوم آذر ماه ۱۳۰۵ هجری خورشیدی، هنگام بازگشت از جلسه محفل موسیقی در منزل یکی از دوستان به خانه، درشکه‌ای دو اسبه کرایه می‌کنند. درآن زمان خودرو به تازگی وارد خیابان‌های شهر شده بود و شمار آن‌ها به سختی به پنجاه دستگاه می‌رسید. زمانی که درشکه از خیابان امیریه به سمت شمال می‌پیچد، خودروی فوردی از جهت مخالف با درشکه و اسب‌های آن برخورد می‌کند. اسب‌های درشکه درجا تلف می‌شوند و وی از درشکه به بیرون پرتاب شده و از ناحیه سر به زمین برخورد می‌کنند. بی‌درنگ مردم رسیده و او را به بیمارستان نظمیه تهران (که بهترین بیمارستان آن زمان تهران بود) می‌رسانند. اما بر اثر ضربه‌ای که بر سر او وارد آمد، چنان به سختی آسیب دید که پنج روز بعد در بیمارستان به علت ضربه مغزی در سن ۵۴ سالگی درگذشت.^[۲][۳] وی در گورستان ظهیرالدوله میان امامزاده قاسم و تجریش شمیران به خاک سپرده شد.

نمایی از سنگ مزار درویش در گورستان ظهیرالدوله.

چند روز پس از این حادثه، علینقی وزیری مجلس یادبودی برای او در مدرسه موسیقی خود بر پا کرد که به جای ناله و ندبه، با موسیقی یاد درویش را گرامی داشت. شماری از دولتمردان آن روزگار از جمله چهار تن از وزیران کشوری در آن حضور داشتند. در این مجلس، خود وزیری با تار، چند قطعه از آفریده‌های او را نواخت و در پی آن سخنانی در اهمیت حضور او در جامعه موسیقی ایران بیان کرد. سپس حسین گل‌گلاب شعری در رثای درویش خواند.^[۴]